LỄ TRO – XỨC TRO TÂM HỒN

Kính thưa quý ông bà anh chị em,
Mùa chay được mở đầu bằng nghi thức xức tro và một ngày ăn chay kiêng thịt. Có lẽ nhiều người thắc mắc tại sao ngày xưa người Do Thái rắc đầy tro lên đầu, ngồi cả trên đống tro mà ngày nay ta chỉ xức một chút ít tro, ngày xưa Chúa Giêsu ăn chay những 40 ngày, mà ngày nay, các Kytô hữu chỉ có 2 ngày chay tịnh trong năm là Thứ Tư lễ Tro và Thứ Sáu tuần thánh?
Thưa, Giáo Hội có một sự giảm thiểu như thế là vì muốn chúng ta càng ngày càng đi vào tinh thần của chay tịnh và sám hối hơn là chỉ khư khư giữ lấy những hình thức bên ngoài.
Bởi mục đích của Mùa chay là gì nếu không phải là giúp chúng ta trở về với Chúa và với anh em, trở về bằng sám hối nhìn nhận tội lỗi của chính mình.
Trở về bằng những sửa đổi thật cụ thể và tích cực của bản thân. Việc xức tro, ăn chay, cầu nguyện, làm việc thiện, vì thế chỉ là những phương tiện để chúng ta đạt tới mục tiêu đó.
Thật vậy, Xức tro là để tỏ lòng sám hối. Bởi xức nhiều tro mà trong lòng không thật tình sám hối thì nào có ích chi? Ngày nay, Giáo Hội chỉ dùng một chút tro tượng trưng như một lời nhắc nhở: Xức tro trên đầu không quan trọng bằng xức tro trong tâm hồn.
Xức tro vào tâm hồn để thấy lòng mình nhiều lần đã ra hoen ố vì tội lỗi.
Xức tro vào tâm hồn để ta thấy rõ lắm khi mình đã bôi tro trát trấu vào khuôn mặt Thiên Chúa, làm lem luốc khuôn mặt Giáo Hội, làm ô danh cho đạo thánh của Chúa.
Xức tro vào tâm hồn để thấy rõ hơn: có những lúc chúng ta đã làm cho tình nghĩa anh em bị vẩn đục vì tham vọng, ích kỷ, vì nhỏ nhen, hẹp hòi của chúng ta.
Xức tro vào tâm hồn để lòng biết xót xa, đau đớn, hối hận vì những bất xứng, tội lỗi của chính mình.
An chay – như thế – không phải là một hình thức làm cho qua lần, chiếu lệ. An chay không phải chỉ là nhịn ăn một hai bữa cơm. Bởi chay tịnh có mục đích nhắc nhở chúng ta hãy biết hãm dẹp thân xác, hãm dẹp những tính hư tật xấu, hãm dẹp những gì làm mất lòng Chúa và làm phiền lòng anh em.
Thế cho nên, Giáo Hội giản lược việc ăn chay vào 2 ngày trong một năm, không phải vì coi nhẹ việc chay tịnh, nhưng vì Giáo Hội muốn tránh thái độ ăn chay hình thức, để tập trung vào việc ăn chay trong tâm hồn.
Thật vậy, nhịn ăn một bát cơm không bằng nhịn một lời nói có thể làm buồn lòng người khác.
Nhịn ăn một miếng thịt không bằng nhịn đi một cử chỉ xúc phạm đến anh em. Nhịn một bữa cơm ngon không bằng nhường nhịn, tha thứ, làm hòa với nhau.
Kềm chế cơn đói không bằng kềm chế cơn nghiện rượu, nghiện ma túy.
Kềm chế cơn khát không bằng kềm chế dục vọng, tính tham lam, thói kiêu căng, thích đấu đá, khinh người.
Chính vì thế mà tiên tri Yoel đã kêu gọi dân chúng: “Hãy xé lòng chứ đừng xé áo”. Bởi người Do Thái xưa có tục lệ mỗi lần ăn chay, thống hối thì xé áo ra. Đó là một hình thức biểu lộ sự thống hối. Nhưng điều quan trọng là có tâm hồn thực sự sám hối.
Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi những tham lam, bất công.
Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi thói lười biếng, khô khan, nguội lạnh.
Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi những dính bén trần tục.
Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi thói giả hình, dối trá.
Chỉ khi thực sự xé lòng ra như thế, mới gạt bỏ được những chướng ngại ngăn cản chúng ta đến với Chúa.
Chỉ khi thực sự xé lòng ra như thế, chúng ta mới có thể đến gần Chúa, sống thân tình với Chúa.
Ngày nay, để ăn chay trong tinh thần và để có thể thực sự hướng về tha nhân, nhiều nước trên thế giới đã biến việc ăn chay thành những hành động bác ái cụ thể. Mỗi ngày trong mùa chay, họ bớt chi tiêu một chút, gửi tiền tiết kiệm giúp những nơi nghèo khổ, bị chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh. Nhờ thế, việc ăn chay của họ không còn là hình thức, nhưng là những hy sinh thực sự và trở nên những việc làm đầy tình bác ái huynh đệ.
Và như vậy, nghi thức Xức tro trên đầu hôm nay có thể được cử hành như một lời đề nghị: nên chăng – một chương trình sống Mùa Chay mà mỗi người hãy tự đặt ra cho mình, cho cộng đoàn mình, cho gia đình mình.
Và như thế, mùa Chay năm nay sẽ là khởi điểm của một đời sống mới, giúp mỗi người chúng ta thực sự thay đổi đời sống, mến Chúa hơn, yêu người hơn – khi chúng ta đạt thấu được thông điệp sâu thẳm ẩn chứa bên dưới nghi thức xức tro lên đầu, và nghiệm ra được đâu là cách ăn chay sám hối đẹp lòng Chúa nhất?