Chào chị Thiên Hương,
Em có đọc bài trả lời của chị cho Cu Tèo. Em đồng ý vời chị nếu anh nào DỤ DỔ để tìm “1 giờ” nhưng hại một đời thì rất đáng kết án. Nhưng trong thực tế có rất nhiều truong hợp chính các cô tìm “1 giờ” để ràng buộc “một đời” vì quá yêu hoặc thích anh chàng (giàu có, có điạ vị, hoặc đẹp trai) nào đó.
Trong đời em đã nhiều lần thấy các cô cám giổ các anh để trói các anh. Em hiện có một thằng bạn đẹp trai nhưng “dại gái”, anh ta rất hiền hậu và nhút nhát nên bị một cô lỏi đời bám chặt, và theo anh ta kể, em tin anh ta vì anh ta rất chân thật, anh ta đã bị cô gái dùng kế (không tiện kể ra đây) gài anh ta “1 giờ” rồi sau đó cô ta cho biết đã có thại Trong đám bạn chúng em ai cũng biết đây là một vụ gài bẩy và không chắc bạn em là tác giả của bào thại. Em có hai câu hỏi trong trương hợp này:
1- Nếu đúng là bạn em bị gài thì anh ta có phải lấy cho gái đó hay chỉ cần lo cho đứa con (nếu đúng là con của anh ta)
2- Em xin hỏi quí Cha và các Tu Sĩ: Nếu bạn em vì áp lực nào đó phải lấy cô gái đó và sau này hôn nhân đổ vở Giáo Hội có thể tiêu hôn để bạn em lập gia đình lại?
Mong sẽ đươc chị Thiên Hương và qúi vị cho ý kiến chung và riêng cho trường hợp bạn em.
Chào chị và quí vị
H. Trần
Trả lời:
Bạn H. Trần thân mến.
Có lẽ bạn cũng xác định được Giáo luật không qui định về câu hỏi thứ nhất của bạn, nên bạn chỉ muốn góp ý về câu hỏi thứ hai, về vấn đề tiêu hôn. Hai lý do bạn đưa ra để hỏi về việc tiêu hôn cho trường hợp của anh bạn là :
1/ bị gài bẫy (bị lừa);
2/ bị áp lực nào đó.
Bạn không xác định là áp lực như thế nào, nhưng thông thường có thể hiểu là vì dư luận, hoặc áp lực tâm lý.
Chúng ta cùng tìm hiểu từng vấn đề.
Trước tiên điều kiện để hôn nhân thành sự là : đôi bên không mắc ngăn trở, đôi bên do thỏa thuận kết hôn, và sự kết hôn diễn ra theo thể thức luật định.
Trong thực tế, thế nào là thỏa thuận ? Một cách đơn giản, thỏa thuận tức là đồng ý. Người thực hiện hành vi có ý thức và tự do, tức là biết ý nghĩa của hôn nhân, và muốn kết hôn với người này. Người thiếu ý thức là những người thiếu khả năng sử dụng lý trí một cách đầy đủ, chẳng hạn đần độn, mất trí… Bạn nói anh ta bị gài bẫy, nhưng sự thỏa thuận chỉ vô hiệu nếu sự lầm lẫn liên can đến một tư cách chi phối ‘căn cước’ của một người, tức là liên can đến một tư cách tự bản chất làm phiền hà trầm trọng đến đời sống chung. Thí dụ một người đang bị luật pháp truy nã, giấu diếm khiến người phối ngẫu phải bị liên hệ… giấu diếm một bệnh truyền nhiễm khiến đời sống vợ chồng không thể thực hiện được. Anh bạn không nằm trong trường hợp này.
Còn thiếu tự do : Anh bạn bị áp lực nào ? Về vũ lực là không. Về tâm lý : có, nhưng mức độ nào ? Giáo luật đề ra ba điều kiện : thứ nhất là áp lực trầm trọng (đe dọa bị giết, hoặc tương đối, như một cô gái bị đe dọa đuổi ra khỏi nhà…), thứ hai phải là một áp lực do nguyên nhân ngoại tại : do một người khác gây ra (không phải do tự kỷ ám thị); thứ ba là một giải pháp không thể tránh được, không cách nào khác ngoài giải pháp kết hôn. Như thế, cả hai lý do anh bạn của bạn đưa ra, một là bị lừa, hai là bị ép buộc, xét cho cùng đều không nằm trong những trường hợp được coi là bị lừa hay ép buộc.
Vậy nếu anh bạn của H. Trần chưa kết hôn, thì nên hoãn hôn nhân lại, vì trong trường hợp hiện nay, anh ta chỉ bị ràng buộc pháp lý vì trách nhiệm đối với bào thai hoặc đứa con của anh ấy, chứ hoàn toàn không buộc phải làm đám cưới nếu anh ta không muốn cưới.
Nếu anh bạn vẫn chấp nhận cử hành nghi thức hôn nhân, thì Giáo luật số 1060 nói rằng trong trường hợp hoài nghi, giá trị của hôn nhân được nhìn nhận bao lâu chưa chứng minh ngược lại. Ðiều này có nghĩa là một đám cưới đã tổ chức chính thức, thì hiểu là đôi hôn nhân đã thực sự yêu nhau và đồng ý kết hôn với nhau. Nếu sau này muốn hủy hôn nhân này thì phải chứng minh được rằng trước đó mình đã bị lừa hoặc bị ép buộc nên hôn nhân không thành.
Chúc H. Trần giúp người bạn mình tìm ra câu giải đáp.
Lm. Ngô Sĩ Ðình OP
