Phỏng vấn một dòng sông

LTS: Năm con chuột vừa qua, tình trạng môi trường sống ở Việt Nam bị ô nhiễm quá sức trầm trọng, chẳng khác nào dơ như… ổ chuột vậy. Trong số đó, có rất nhiều dòng sông bị nước thải độc hại chưa qua xử lý từ nhà máy tuôn ra ra ào ạt. Nổi đình đám nhất trong số đó chính là sông Thị Vải, dòng sông có lưu vực chảy qua địa phận hai tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu. Nhân dịp cuối năm, phóng viên của trang binhgia.net đã lên đường đến với sông Thị Vải để mục sở thị hư thực, hầu có tư liệu viết bài cho báo Xuân Kỷ Sửu. Tại đây, phóng viên đã may mắn được dòng sông này dành cho một cuộc phỏng vấn độc quyền, cơ hội có một không hai. Mời bạn đọc theo dõi bài phòng vấn dưới đây sẽ rõ tự sự.

PHÓNG VIÊN (PV): Xin chào dòng sông, nhân dịp cuối năm, trang báo diện tử binhgia.net muốn làm một cuộc phỏng vấn về đời sống của dòng sông, chẳng hay dòng sông có vui lòng trả lời không ạ ?

DÒNG SÔNG (DS): Ờ! Ta rất đang sẵn sàng trả lời, vì thực tế trong lòng đang có vô vàn điều uất ức muốn tương lên mặt báo cho bàn dân thiên hạ được biết đây!

PV: Ôi! Nếu thế thì thật may cho bổn báo trong buổi tiếp xúc này. Trước khi đi vào nội dung các câu hỏi, xin dòng sông vui lòng giới thiệu cho mọi người biết quý danh.

DS: Ta xưa kia vốn mang tên trong giấy khai sanh là Thị Vải, nhưng từ mười bốn năm qua, tên ấy dần dần bị “chúng nó” thay đổi, và giờ đây tên mới đã chính thức được gọi rồi! Điều này dù muốn hay không ta cũng phải chấp nhận, vì thực tế quả là như vậy.

PV: Chúng nó là ai ? Hà cớ gì lại ngang nhiên đổi tên của dòng sông ?

DS: Chúng nó ở đây chính là nhà máy làm ra loại bột mà nhà bếp thường nêm vào thức ăn đấy, tên của chúng nó là Vedan đó! Ta xin nói thêm rằng, các ngươi thì cho đó là bột ngọt, nhưng theo ta, nó phải được gọi là “bột đắng” mới đúng! Về chuyện ta bị đổi tên, thực ra chúng nó chỉ là tác nhân, chính người dân sống dọc hai bên bờ của ta và công luận mới là tác giả của sự hoán danh này.

PV: Vậy tên gọi mới của dòng sông ?

DS: Thị Vái!

PV: Tên Thị Vái có ý nghĩa gì ?

DS: Hãy mở từ điển Hán – Việt tất sẽ hiểu ngay ý nghĩa của hai từ này. Mà thôi, để ta giải thích cho chóng vánh: chữ Thị có nghĩa là nhìn, chữ Vái có nghĩa là chắp tay lạy. Thị Vái tên mới của ta, có ý muốn diễn tả hễ ai nhìn vào là phải chấp tay vái dài, bỏ chạy cho mau.

PV: Vậy ư ? Vì sao nhìn dòng sông phải chấp tay vái ?

DS: Bởi thân ta giờ đây đen đúa, hôi thối, bọt hoá chất nổi trắng xoá… gớm ghiếc cỡ đó nhìn vào mà không chấp tay vái mới là chuyện lạ.

PV: Cớ sao sông Thị Vái nên bất hạnh dường này ?

DS: Nói ra thì càng khơi dậy nỗi đau lòng!!! Ta xưa kia trong vắt, khiết tinh vô ngần. Cá, tôm, cua, ốc… cùng muôn loài thủy sinh khác tha hồ bơi lượn vẫy vùng. Dọc hai bên bờ sông, cỏ cây cũng xanh um tươi tốt, vì được thụ hưởng những vi chất do ta mang lại. Rồi “chúng” đến, bắt đầu lắp đặt nhà máy sản xuất. Trong quá trình sản xuất, nước thải chảy ra là điều đương nhiên. Nếu biết tuân thủ quy trình xử lý nước thải có chứa hoá chất độc hại trước đó, rồi mới đổ ra sông, thì ta cố gắng gồng mình đưa nước ấy ra biển hoà tan trong đại dương. Ô hô! Ai tai! Chúng chẳng hề làm vậy. Mà gian trá, xảo quyệt vô cùng khi thiết kế những đường ống chằng chịt, đấu nối với máy bơm nguỵ trang quá khéo. Từ đó ngày lại ngày, mỗi lần chúng đẩy cầu dao điện một phát, là ta phải lãnh nhận hàng ngàn khối nước độc hại từ lòng ống đổ ra. Cá tôm… và muôn loài thuỷ sinh sống nhờ ta giờ đây xem như bị tuyệt diệt hết cả rồi. Ngay cả cỏ cây hai bên bờ cũng chịu hết xiết, bạc trắng cành lá như mọi người đã thấy đó.

PV: Bản thân dòng sông tự đấu tranh sinh tồn ra sao ?

DS: Đấu với chả tranh cái nỗi gì, nếu chỉ một “thằng” làm bậy, thì ta đây sẽ ráng gạn đục khơi trong. Khốn nỗi lại có nhiều “thằng” khác nữa cùng đầu độc thân ta, vì vậy ta đành phải bó tay chấm cơm trước trò bức tử hội đồng cỡ này.

PV: Nghe ra thấy quá tội cho dòng sông. Hỏi thật nhé, với tình trạng sức khoẻ hom hem như hiện nay dòng sông thử tự đánh giá mình có thể thọ được bao lâu ?

DS: Hỏi câu đó có vẻ như muốn mỉa mai ta thì phải! Thọ bao lâu à ? Hãy nhìn và ngửi tấm thân ta đi. Làm gì có chữ “ thọ” trong đó nữa, ta đã đến giờ hấp hối rồi.

PV: Ôi! Dòng sông Thị Vái đang hấp hối ư ? Thế có muốn để lại di ngôn cho loài người không ?

DS: Có! Lời cuối của ta để lại là: “Hãy để cho các dòng sông đồng loại của ta được quyền sống”. Vĩnh… vĩnh … b.i.ệ.t .

PV: Thế là một dòng sông mới qua đời, cuộc phỏng vấn đành phải ngừng nơi đây thưa quý độc giả.

Sơn Khê